Elf Westfriese ondernemers zijn gevraagd om na te denken en ook deels te dromen over hoe zij de toekomst van Westfriesland zien. Een visie gebaseerd vanuit het dagelijkse werk, maar ook als inwoner en werkgever voor de regio Westfriesland. Reacties zijn welkom, graag zelfs. Alle visies en reacties worden gebundeld en gedeeld met beleidsmakers en aangeboden aan de lokale politiek als input voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022. Daarnaast volgt er een actie lijst die door ondernemersverenigingen en koepelvereniging WBG gebruikt zal worden als speerpunten voor de komende jaren.
Naam: René Staal (37)
Thuis: met zijn gezin in Bobeldijk
Werk: mede-eigenaar melkveehouderij in Bobeldijk
Gemeente: Koggenland
Als melkveehouder staat René letterlijk met beide benen in de klei. Midden in het Westfriese landschap, omringd door bedrijvigheid die de natuur bedreigt. Althans, zo gaan de verhalen. De uitstoot van stikstof en de energietransitie zijn actueel. René heeft zo zijn eigen kijk op onze Westfriese bodem.
“Wij mogen helemaal niet mopperen. We hebben hier geen Natura 2000 gebieden. Die hebben we ook niet nodig; de biodiversiteit is van nature goed. Onze bodem leent zich voor akkerbouw, kassen, sierteelt, veehouderij, schapen, paarden. We hebben de beste grond van Nederland. Dat wordt nog wel eens te kort onderkend door de beleidsmakers. Met de beste bedoelingen proberen ze land te verduurzamen, maar waar ze aan de ene kant iets redden, gaat aan de andere kant iets stuk.
“Die stroom moet wel ergens vandaan komen”
Tuurlijk, iedereen wil ‘verduurzamen’; groene stroom en een elektrische auto. De energietransitie is belangrijk, fossiele brandstoffen raken op en we moeten andere energiebronnen aanboren. Maar stroom moet ergens vandaan komen en dan zeggen we met zijn allen: not in my backyard. Neem nu het zonnepark dat de gemeente wil realiseren ter hoogte van De Goorn. De 66 hectare aan zonnepanelen gaat ten koste van vruchtbare grond en de dieren die daarvan profiteren. Ondertussen krijgen de agrariërs er de schuld van dat de weidevogels verdwijnen. Dat klopt niet.
“Leg die zonnepanelen in de wegberm langs de A7“
Ontzettend veel agrarische grond vloeit weg voor dingen waarvan ik zeg: is dat nou wel noodzakelijk? Het is al zo verkaveld, we denken te veel in postzegels. Als we nou eens kijken naar de wegberm langs de A7, grond die daar niet productief ligt te zijn. Het voegt niets toe aan onze voedselvoorziening of de stand van de weidevogels. Bovendien is het al grond van het rijk. Daar kun je prima zonnepanelen op neerleggen. Nu creëren ze een tekort aan landbouwgrond. Het stond onlangs in de Trouw (mei 2021): de voedselprijzen stijgen naar een gevaarlijk niveau, 155 miljoen mensen verkeren in voedselnood.
Ja, de boeren exporteren veel voedsel, als we stoppen gaan ze elders dood van de honger. Dan komt er opstand en een volksverhuizing. Dan komen ze hierheen voor eten., wordt nog meer agrarische grond volgebouwd voor woningen etc. En is er nog minder ruimte voor voedselproductie. Het creëert een sneeuwbaleffect.
“Voedsel kun je printen, maar die printers hebben weer stroom nodig”
In mijn optiek is er geen stikstofprobleem, het is alleen ongelijk verdeeld. West-Friesland heeft minimale uitstoot en we hebben veel land dat stikstof uit de lucht haalt. Die grond moeten we wel koesteren. Als we het volgooien met zonnepanelen, verschraalt die grond en wordt het een zandvlakte. Dan is het middel erger dan de kwaal. In landen met te kort stikstof, is meestal ook honger. Daar zijn we nog lang niet, maar als we niet oppassen gaan wij ook die kant op. Dan kun je wel voedsel printen met het dna in 3D printers, maar die hebben weer veel stroom nodig. Dat vraagt om nog meer zonnepanelen en windmolens. Het wordt een negatieve spiraal en het lost het probleem niet op. Uiteindelijk heb je nog steeds vruchtbare grond nodig. Zonnepanelen nemen geen CO2 op uit de lucht, rode bietengrond wel.
“Laat het tafelzilver niet van tafel vliegen”
Een ander probleem is de woningnood voor starters. Ze wonen nog niet onder een brug maar vinden ook geen betaalbare woning. De huizenprijzen rijzen de pan uit. Je moet al flink overbieden om te kunnen kopen. Veel jongeren trekken naar de Randstad om daar te studeren en komen nooit meer terug. Daar kunnen ze nog op kamers wonen. Zo vergrijst ons gebied steeds verder. Ik heb zelf ook drie kinderen. Als het nu al een probleem is, hoe is het dan voor hen over 10, 20 jaar?
Als we de economische groei in West-Friesland willen voortzetten, hebben we de jeugd nodig. Dat begint al bij de studiemogelijkheden. Een universiteit in Hoorn zou mooi zijn. We zitten hier goed qua agrarische grond en machinebouw. De kennis en know how is hier en die moeten we hier houden. Laat het tafelzilver niet weg vliegen.
“Een baby geef je ook eerst een ledikantje in plaats van een tweepersoonsbed”
Als ze hier kunnen leren, blijven ze hier wonen. Daar moeten betaalbare woningen voor komen. Nieuwbouw kan weer ten koste gaan van vruchtbare grond. Daarom moet je goed kijken naar het publiek dat je wilt trekken. Bouw niet het meest luxe, dat is onbetaalbaar voor starters. En ook helemaal niet nodig. Een baby geef je toch ook eerst een ledikantje in plaats van een tweepersoonsbed.
West-Friesland heeft veel faciliteiten. Goed basisonderwijs, voldoende sportverenigingen. Als we het goed doen, hebben we hier alles. Soms moet je wel even verder reizen dan in de grote stad, maar alles is in de buurt, op fietsafstand. Ook voor toeristen. Veel campings, watersport op het IJsselmeer, bollenvelden. Toeristen zoeken de ruimte op, dat hebben wij. Het is dat West-Friesland geen echt strand heeft, anders had dat ook nog volgelegen.
‘Geld is belangrijk, voedsel ook’
We zijn een gezonde regio met harde werkers, veel spaargeld, goede grond en weinig ziekteverzuim. We hebben hier nooit smog. Door de wind vanaf het IJsselmeer, maar ook door de beperkte industrie. Weinig fijnstof en uitstoot van CO2. Dat moeten we zo houden.
Zuinig omgaan met fossiele grondstoffen én met agrarische grond. Ja, we moeten woningen bouwen en we willen allemaal recreëren, maar we moeten het niet overdrijven. Geld is belangrijk, voedsel ook. We produceren voor de wereldmarkt, maar verbouwen ook voor regionaal gebruik. Dat is het meest gezond, goedkoop en biedt de hoogste zekerheid. Ze zeggen wel eens: wat van ver komt is lekker, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn.
“Luister meer naar de inwoners, zij dealen met de plannen van de tekentafel”
Beleid maken is niet eenvoudig, er zijn veel dilemma’s. Belangrijk is naar de inwoners te luisteren. Uiteindelijk moeten zij dealen met het plannetje vanaf de tekentafel van een adviesbureau. Wat daar wordt verzonnen, werkt in de praktijk vaak niet. Het komt niet overeen met hoe de natuur zou moeten zijn. Beleid wordt gebaseerd op te weinig onderzoek van een te kleine club. Dan krijg je al snel vriendjespolitiek, achterkamertjes politiek zelfs. Ik zou graag het referendum terug willen zien. Dat kan snel, het kan digitaal en je creëert een gezamenlijke uitslag. Het is er ingeslopen dat we eenzijdig kijken. Ik pleit voor meer transparantie en onderzoek. Staar je niet blind op één bron. Ik ben toch ook niet als enige voor dit inspiratiedocument gevraagd?!