Elf Westfriese ondernemers zijn gevraagd om na te denken en ook deels te dromen over hoe zij de toekomst van Westfriesland zien. Een visie gebaseerd vanuit het dagelijkse werk, maar ook als inwoner en werkgever voor de regio Westfriesland. Reacties zijn welkom, graag zelfs. Alle visies en reacties worden gebundeld en gedeeld met beleidsmakers en aangeboden aan de lokale politiek als input voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022. Daarnaast volgt er een actie lijst die door ondernemersverenigingen en koepelvereniging WBG gebruikt zal worden als speerpunten voor de komende jaren.
Cees Tip
Naam: Cees Tip
Thuis: in Zaanstreek
Werk: directeur-bestuurder Intermaris
Sociale huurwoningen in Hoorn, Purmerend en Monnickendam
Gemeente: Hoorn
Westfriezen zijn trots. Niemand mag mopperen over West-Friesland behalve zij zelf. We moeten ervoor zorgen dat we trots blijven en daarvoor is nodig dat we goed met elkaar kunnen wonen en dat er plek is voor iedereen.
Dat is een uitdaging. Beschikbare huizen gaan ver boven de vraagprijs weg en op een sociale huurwoning moet lang worden gewacht. Bovendien groeit de tweedeling in de samenleving. Tussen gezond en ongezond, jong en oud, rijk en arm, hoog en laag opgeleid, stad en dorp. Ook tussen mensen die het wel en niet voor elkaar hebben. Alsof dat allemaal eigen verdienste en eigen schuld is.
“Arbeidsmigranten worden gezien als verdienmodel en als last”
Ik maak me zorgen over de verslechtering van kansen voor mensen die met tegenwind zijn geboren of tegenwind ervaren. Niet alleen op de woningmarkt, ook op de arbeidsmarkt. Denk aan arbeidsmigranten die in West-Friesland worden gehuisvest alsof ze er niet zijn. Weggestopt in commerciële oplossingen. Ze worden gezien als verdienmodel voor de mensen die tijdelijk huisvesting aanbieden en als last voor de mensen die daaromheen wonen. Terwijl ook zij onmisbaar zijn voor onze economie en net als ieder ander recht hebben op een fatsoenlijk leven. Het zou niet mogelijk moeten zijn dat die mensen onder beroerde omstandigheden worden gehuisvest en daar ook nog een schandelijk bedrag voor moeten betalen.
Al in 1901 is de woningwet ingevoerd. Toen door uitbuiting van Hollandse arbeiders. 120 jaar later, gebeurt hetzelfde met arbeidsmigranten. Nederland is ondertussen wel 120 keer rijker geworden dan toen. Het is onze collectieve plicht hier iets aan te doen. Ook waar het armoede onder Nederlanders zelf betreft.
“Mensen vinden de weg niet naar alle goed bedoelde voorzieningen”
Uit onderzoeken blijkt dat het lastig is om alle geweldige kansen die Nederland biedt, te verzilveren. De toeslagenaffaire is daar een schrijnend voorbeeld van. Het is ingewikkeld om je weg te vinden in alle goed bedoelde voorzieningen. In Hoorn hebben een honderdtal huurders van Intermaris met een coach hun financiële situatie in kaart gebracht. Daar kwam uit dat al deze mensen jaarlijks gemiddeld € 600,00 aan voorzieningen en besparingen lieten liggen. Tot en met huurtoeslag aan toe.
“Weinig sociale kansen hebben is erfelijk”
Als je de Nederlandse taal goed beheerst en een beetje opleidingsniveau hebt, kom je er wel. Veel mensen hebben beide niet. Dan gaat het over laaggeletterdheid, maar het is ingewikkelder dan dat. Het hebben van weinig sociale kansen is erfelijk. Niet letterlijk vanuit de genen, maar je krijgt het wel van huis uit mee, vanuit de omgeving waarin je opgroeit. Als je daar steeds dezelfde mensen in dezelfde situatie tegenkomt waar haal je dan je voorbeelden vandaan? Daarom hechten woningcorporaties belang aan wijken waar voor elke portemonnee genoeg woningaanbod is. Dat kan in West-Friesland nog een stuk beter.
Kennisoverdracht begint al heel jong. Thuis en op de basisschool. Onderwijzers zijn vaak ook pedagoog. Zij leren kinderen dingen, maar helpen hen ook hoe zij zich kunnen handhaven in de samenleving. Om iets voor elkaar over te hebben. Ik wil geen cultuurpessimist zijn maar dit gaat echt niet goed. Ook niet in het mooie West-Friesland.
“We praten te veel, zo plat is het wel”
De goede wil is er. West-Friesland heeft een krachtig, goed georganiseerd bedrijfsleven dat ook de maatschappelijke verantwoording pakt. Denk aan open hiring. Dat durven we aan. En de gemeentebesturen staan dicht bij hun inwoners. We moeten alleen meer knopen durven doorhakken en elkaar onderling wat gunnen. We praten te veel, zo plat is het wel. Stop met kletsen over ‘niet bouwen in mijn achtertuin’, maar zorg met elkaar dat er locaties komen voor woningen.
Een goed leven begint mijns inziens met wonen, werk en liefde. Dat laatste kunnen we niet regelen voor mensen, die eerste twee wél. We hebben ruimte voor huisvesting en meer natuur. Ik vind het Westfriese landschap erg eenzijdig terwijl het al van oudsher veel potentie heeft. Ruilverkaveling heeft veel kapot gemaakt. Daar kan natuur voor terugkomen. Belangrijk voor de aarde én het maakt mensen gelukkig.
“Huisvesting is een gezamenlijk vraagstuk, los het dan ook gezamenlijk op!”
In Hoorn wordt sociale woningbouw in elk woningplan opgenomen, maar er is weinig ruimte. In andere gemeentes lijkt het praktijk om maar 20% aan sociale huurwoningen te realiseren. Terwijl 40% van de inwoners een inkomen heeft waarmee je niet kan kopen. Woningcorperaties hebben doorgaans de middelen wel, maar kunnen ze niet wegzetten.
Het lijkt alsof het huisvesten van bewoners een vraag is die binnen gemeentegrenzen moet worden opgelost. Mensen zoeken geen huis binnen gemeentegrenzen, maar bij een gemeenschap of in West-Friesland. Huisvesting is een gezamenlijk vraagstuk. Los dat dan ook gezamenlijk op.
Ik ben warm voorstander van Pact 7.1. Heb veel vertrouwen in mensen die het leiden, en het Pact mag doorpakken. Ga nou niet in een dorp zitten oplossen wat je in een streek met elkaar moet oppakken. Dat vraagt om lef!
“Onderwijs is met afstand de meest verstandige investering”
Als ik uitzoom dan denk ik dat in de komende jaren de prioriteit ligt bij onderwijs, zorg en wonen In die volgorde. Onderwijs is met afstand de meeste verstandige investering die we kunnen doen. Alles begint met kansen vroeg in het leven. Hoe eerder je een kind de steun geeft die het nodig heeft, hoe lager het risico dat het kind onder zijn vermogen gaat presteren of van de rails gaat. Mensen die nu beneden de 20 zijn krijgen veel werk te verzetten en een hoop grijze hoofden te verzorgen. We moeten voor deze generatie alles uit de kast halen.
Investeren in zorg is noodzakelijk, omdat het voorkomen van ziekte en gebreken steeds belangrijker wordt om de zorg beschikbaar te houden voor iedereen die er een beroep op moet doen. De woningnood zal iedereen ook herkennen als topprioriteit.
“Ga geen strijd aan met de studentensteden, er blijven genoeg jongeren hier”
We hoeven niet bang te zijn dat deze groep vervolgens weg trekt naar de steden. De helft kiest voor vmbo en mbo. Dat zijn de mensen die een ambacht gaan beoefenen, werken in de zorg , winkels, distributiecentra. Deze groep moeten we koesteren. En de andere helft? Wees reëel en ga niet de strijd aan met de studentensteden. Veel studenten willen sowieso de wereld verkennen, maar niet iedereen wil per se drie hoog achter in de grote stad wonen. Vanaf hier kan je heel goed studeren. Mits de reistijd binnen de perken blijft.
“Houd de reistijd binnen de drie kwartier”
Hieraan dragen de A7 en het spoor bij. De levensader van West-Friesland loopt van noord naar zuid. Als je daar in de file staat of de trein rijdt niet vaak genoeg of doet er te lang over, dan is dat een afknapper. Er is een psychologische grens aan de reistijd die we acceptabel vinden. Die moeten we binnen de drie kwartier persen. Qua afstand moet dat kunnen.
Ja, voor vaak rijdende treinen heb je veel gebruikers nodig. In Purmerend en Zaandam komen veel woningen. Dat zijn potentiële reizigers en dat biedt perspectief. Laten we daar in West-Friesland goed op aanhaken met woningbouw bij stations.
“Mik op kwaliteitstoerisme en profileer Hoorn als ‘little Amsterdam’”
Dat geldt ook voor recreatie. Mik niet op massatoerisme. We kunnen niet op tegen Volendam, Zaanse Schans, Marken, Amsterdam. En de vraag is ook of je dat wil, die miljoenen bezoekers.
Ga voor kwaliteitstoerisme, mensen die langer blijven en meer geld uitgeven. Hoorn is een charmante, haast vergeten stad, met haven. Enkhuizen en Medemblik ook. En dat onder de rook van Amsterdam. Stap over je trots heen en profileer jezelf als uniek aspect van Amsterdam. Zaanse Schans heet in het buitenland bijvoorbeeld ‘Amsterdam Windmills’. Als je in Zaandam een hotel belt, draai je een 020-nummer. Profileer Hoorn bijvoorbeeld als little Amsterdam. Dan lift je mee op waar de toerist voor komt.
“De beste klant is je bestaande klant”
Daarnaast moeten we de bestaande toeristen en recreanten koesteren. De Duitse bootbezitters en de Westfriezen zelf. De beste klant is je bestaande klant. Ook hier geldt: doe het als streek, niet als individuele gemeentes.
Ik gun het West-Friesland dat het Pact extra agenda krijgt en bestuurlijk meer power. Als je probeert op te vallen, moet je jezelf groter maken. Bevorder de trots op de eigen streek, stimuleer investeringen in de eigen streek en doe dat dan ook als streek.