Hoe Westfriesland zichtbaar werd door vol te houden, te verbinden en te vertrouwen
Sommige resultaten zijn niet het gevolg van één groot besluit, maar van jaren praten, porren, plannen en volhouden. De Westfriese Bedrijvengroep (WBG) weet dat als geen ander. Achter zichtbare mijlpalen als de Westfrisiaweg, de RegioDeal en het Pact van Westfriesland schuilt een wereld van stille gesprekken, diplomatie en doorzettingsvermogen. Lobby is geen sprint, maar een marathon en Westfriesland heeft bewezen dat het die loop volhoudt.
Wie denkt aan lobbyen, ziet al snel bestuurders aan tafel, camera’s, headlines en stevige uitspraken. Maar volgens oud-bestuurder John Koomen zit de echte kracht juist in het werk dat niemand ziet. “Met name bij de Westfrisiaweg. Dat was echt lobbywerk. En dat wordt vaak niet gewaardeerd, want mensen weten niet wat er allemaal aan voorafgaat. Maar dat porren en zaaien, dat eindeloos doorzetten, dát maakt uiteindelijk het succes.”
Ook oud-bestuurder Ramon Stoffer herkent die onzichtbare kant van belangenbehartiging. “Je vertelt niet elke stap die je zet. Als je een kop koffie met iemand drinkt, ga je daar niet meteen over posten. Lobby is een gevoelig spel. Het draait om vertrouwen, en dat bouw je langzaam op. Soms door een informele opmerking op het juiste moment, soms door juist even te wachten. Het is veel minder zichtbaar dan actievoeren, maar het is effectiever op de lange termijn.”
Van visie naar realiteit
In de vroege jaren van de WBG werd al duidelijk hoe belangrijk het is om samen één koers te varen. Oud-secretaris Peter Helderman was nauw betrokken bij de totstandkoming van de Regionale Economische Visie Westfriesland. Die visie kwam voort uit het Pact van Westfriesland, dat er al lag als intentie van de burgemeesters, maar nog weinig uitvoering kende. “Het Pact was een goed begin, maar bleef hangen in mooie woorden. Wij hebben ervoor gezorgd dat er inhoud kwam, dat er samenhang ontstond tussen beleid, uitvoering en politiek draagvlak. We schreven mee, overlegden met wethouders en lobbyden langs de gemeenteraden en fracties om de plannen ook echt door te krijgen. Dat was het begin van een gezamenlijke koers die nog altijd zichtbaar is.”
Die collectieve aanpak werd het DNA van de WBG. “Je kunt als ondernemersorganisatie wel roepen wat je wilt,” zegt Peter, “maar zonder gedeelde visie en zonder dat gemeenten hetzelfde verhaal vertellen, kom je niet ver. Dat is waar we toen voor gezorgd hebben.”
De kunst van timing en tactiek
Tweede Coentunnel – Foto: Rijkswaterstaat
Ook in de beginjaren was lobby vooral een kwestie van slim schakelen en verbinden, herinnert oud-bestuurder Jeroen Spiekker zich. “We hadden toen nog elf gemeenten in Westfriesland. Als we bijvoorbeeld spraken over de verbinding van Alkmaar tot Zwolle of over de tweede Coentunnel, zaten we met vertegenwoordigers van de Kamer van Koophandel, VNO-NCW, MKB-Nederland en de Bedrijfsregio. We deelden informatie: wat speelt waar en wie kan wat het beste naar voren brengen? Het ging er niet om dat één partij de eer kreeg, maar dat we samen de regio op de kaart zetten. Dat strategische denken is nog steeds de kracht van de WBG.”
Die kracht zit ook in de lokale verbondenheid, benadrukt hij. “Zonder de lokale ondernemersverenigingen hebben we geen mandaat. De WBG vertegenwoordigt het bedrijfsleven van de hele regio, maar de basis ligt bij de verenigingen. Daar hoor je wat er speelt, daar komen de signalen vandaan die we regionaal kunnen vertalen. Die wisselwerking – van lokaal naar regionaal – is precies wat Westfriesland sterk maakt.”
Lange termijn, korte lijnen
De echte waarde van dat samenwerken wordt volgens oud-bestuurder Ronald Bleeker pas na jaren zichtbaar. “Als je lobby serieus neemt, moet je in decennia denken. Meteen willen weten wat iets oplevert, is te kortzichtig. Doordat we 25 jaar geleden hebben besloten de krachten te bundelen, is er nu een stevig orgaan dat namens alle ondernemers spreekt. Dat is de verdienste van de lange adem.”
Die koersvastheid werpt zijn vruchten af. “De RegioDeal is daar een goed voorbeeld van,” vervolgt Ronald. “Westfriesland wordt tegenwoordig écht gezien in Noord-Holland. We hebben een naam, een stem, en dat komt omdat we consistent dezelfde boodschap blijven herhalen. Lobby is niet alleen zenden, maar ook laten zien dat je betrouwbaar bent.”
Voorloper in samenwerking
Succesvol Ondernemersfonds Enkhuizen tijdens het jubileum in 2023
Sommige trajecten zijn nog volop in beweging. Huidige voorzitter Hans-Peter Baars ziet dat juist daar de uitdaging ligt. “De organisatiegraad op bedrijventerreinen is het belangrijkste thema van de komende jaren. Bereikbaarheid, verduurzaming, veiligheid; ze vallen of staan met samenwerking. Parkmanagement en ondernemersfondsen zijn daarin cruciaal. Dat vraagt veel overtuigingskracht. Je moet mensen meenemen, stap voor stap. Dat is soms een ondankbare taak, maar als het lukt, heeft het enorme impact.”
Hij wijst op het succes van het Ondernemersfonds Enkhuizen, een initiatief dat ooit met scepsis begon en nu landelijk bekendstaat als voorbeeldproject. “Het mooie is: het is geld van ondernemers, voor ondernemers. En de ambitie is dat ze er zó tevreden over zijn dat ze meer wíllen bijdragen. Dat is pas duurzame samenwerking.”
Van manifest tot beleid
Die lijn trekt de WBG nog steeds door. Rond de verkiezingen werkt de organisatie samen met lokale ondernemersverenigingen aan politieke manifesten: concrete agenda’s per gemeente, met thema’s als energie, bereikbaarheid, woningbouw en onderwijs. Ze helpen gemeenten begrijpen wat er leeft bij ondernemers en andersom.
“Het is een manier om de verbinding met de politiek structureel te maken,” zegt Hans-Peter. “Niet alleen zenden, maar elkaar beter leren verstaan. Daar komt beleid vandaan dat werkt.”
Ook de huidige WBG blijft kijken naar de grote lijnen. Thema’s als netcongestie, energietransitie, talentontwikkeling, circulaire economie en waterbeheer staan hoog op de agenda. Het zijn onderwerpen die net als de Westfrisiaweg of de RegioDeal tijd, samenwerking en vasthoudendheid vragen.
Altijd net een stap vooruit
Hans Huibers ziet dat als de kern van belangenbehartiging: vooruitdenken, niet afwachten. “We reageerden niet alleen op plannen van de overheid, we maakten ook zelf plannen. Over de huisvesting van arbeidsmigranten bijvoorbeeld. Iedereen vond het een lastig onderwerp. Wij hebben toen met uitzendbureaus en projectontwikkelaars om tafel gezeten. Met één doel: van ‘not in my backyard’ naar ‘please in my backyard’. Dat vraagt lef, maar ook realisme.”
Hij noemt de Noord/Zuidlijn naar Hoorn als ander voorbeeld. “Toen Amsterdam zei: we zijn klaar, dachten wij: nee, we beginnen pas. We schreven een persbericht: de Noord/Zuidlijn begint net. Eerst lachten mensen erom, maar langzaam kantelde het beeld. We kregen contact met onder andere Job Cohen en Femke Halsema. Je moet het durven agenderen, niet wachten tot iemand anders het doet.” Bekijk deze video maar eens!
De presentatie van de Kansenkaart voor de Houtribdijk
Lobby, zegt hij, is als schaken. “Soms zet je de dame in voor de aanval, soms bouw je rustig op. Het gaat om timing, om respect, om weten wie je tegenover je hebt. Ik had vaak achter de schermen contact met bestuurders, ook als we publiek scherp waren. Je moet elkaar in de ogen kunnen blijven kijken. Dat is de enige manier om resultaat te halen.”
Het fundament van vertrouwen
Al die inspanningen, van de Westfrisiaweg en de RegioDeal tot de manifesten en de lobby rond de huisvesting van arbeidsmigranten, hebben Westfriesland een stem gegeven. Niet één die schreeuwt, maar één die standhoudt. Een stem die gehoord wordt in Haarlem, Den Haag en zelfs Brussel, juist omdat ze gebaseerd is op vertrouwen, continuïteit en inhoud.
De kracht van de WBG is niet het snelle succes, maar de constante beweging. Zoals Ronald Bleeker het samenvat: “We zijn als regio zichtbaar geworden doordat we elkaar bleven vasthouden. Dat is geen toeval, dat is strategie.”
De lange adem als Westfriese eigenschap
Lobby is geen sprint. Het is een kwestie van geduld, karakter en samenwerken met open vizier. In een tijd waarin alles sneller moet, laat de WBG zien dat volhouden loont. Dat succes niet alleen in resultaten zit, maar in de relaties en het vertrouwen die je onderweg opbouwt.
En soms duren dingen gewoon wat langer. Zoals de Houtribdijk, ooit op de agenda gezet om de verbinding met het oosten te verbeteren. Het duurde even, maar ooit zal ook die verbreed worden, mét een goede aansluiting op de Westfrisiaweg. Want dat is de kracht van de Westfriese Bedrijvengroep: blijven bewegen, blijven geloven en blijven bouwen aan de toekomst van de regio.