Onlangs was ik bij het Miljoenennota ontbijt in het AFAS stadion in Alkmaar. Een jaarlijks evenement, de woensdagochtend na Prinsjesdag, georganiseerd door de Rabobank, VNO/NCW en het georganiseerde bedrijfsleven in Noord Holland Noord, overheden en onderwijsinstellingen. Jaarlijks worden de landelijke trends vertaald naar de regio en staat een thema centraal. Een uitstekende traditie, die, na corona, nu ook weer de gelegenheid biedt om te ontmoeten en te verbinden.
Dit jaar was het thema innovatie. Onze landbouwsector is natuurlijk absolute wereldtop en onze regio spreekt een hartig woordje mee. We kennen bijvoorbeeld inmiddels allemaal wel Seed Valley. Tijdens dit miljoenenontbijt werden een aantal voorbeelden vanuit de broccoliteelt gepresenteerd. Goede voorbeelden van samenwerking tussen hogeschool Inholland, Greenport NH en de telers. Enorme innovatiekracht, gericht op het verbeteren van het product, efficiëntere productiemethodes en ook het verduurzamen, door bijvoorbeeld minder gewasbestrijdingsmiddelen te gebruiken. De samenwerking is intensief, de resultaten zijn om trots op te zijn.
innovatie gaat vrijwel altijd om product- en procesoptimalisatie
Toch is er iets dat me opvalt. Als we spreken over innovatie, gaat het vrijwel altijd om product- en procesoptimalisatie. Superbelangrijk om concurrerend te blijven in de wereld. Maar ook gericht op méér van hetzelfde: goedkoper, efficiënter, meer en hogere opbrengst.
Nadenken over circulariteit en verduurzaming, over het eten van meer groente, over meer plantaardig en minder dierlijk, over tegengaan van verspilling, over verkorten van de voedselketen en kortere distributielijnen vraagt echter ook om anders tegen product en proces aan te kijken. Niet meer en goedkoper, maar ánders, verrassender en op zoek naar nieuwe toepassingen.
totaal nieuwe toepassingen voor hun traditioneel product en andersom
Wij zitten met ons bedrijf in de bakkerijproducten en praten inmiddels met uientelers over het verwaarden van een grote reststroom in fruitproducten (wij maken “van een ui een appel”) en willen sojabonen uit Canada vervangen door veldbonen uit de Wieringermeer. Dat zijn grote ambities, maar geven ook een nieuwe kijk op het begrip innovatie. Ineens kijken telers en kwekers naar totaal nieuwe toepassingen voor hun traditioneel product en andersom zit de verwerkende industrie in de voeding rechtstreeks aan tafel met telers en kweker. Dat leidt tot heel verrassende inzichten en mogelijkheden. Dat leidt ook tot nieuwe uitdagingen. We kunnen het bedenken, maar we moeten het ook op een grote schaal kunnen maken en dat vraagt weer nieuwe investeringen. En dan te bedenken dat we nog maar aan het begin staan van deze nieuwe ontwikkelingen en toepassingen.
Het brengt ook stad en platteland (weer) dichterbij elkaar. De agrowereld van tuinders en hun (familie)bedrijven en hun kennis vaak van generatie op generatie overgedragen verbonden met de wereld van de foodhallen en de foodtrucks met vaak veel nadruk op gezond, duurzaam en vegetarisch.
Dit vraagt ook van onderwijsinstellingen om hun programma’s hierop aan te passen en biedt ze ook kansen om een geheel nieuwe doelgroep van jonge mensen, die op een heel andere manier tegen voedsel aankijken, te interesseren.
Deze nieuwe kijk op innovatie kwam nog niet zo tijdens dit ontbijt aan de orde. Het biedt verschillende sectoren en ketens in de voedingsmiddelenindustrie de mogelijkheid om vanuit een heel ander perspectief een positieve bijdrage te leveren aan de uitdagingen waar we in onze samenleving voor staan. Het zal met niet verbazen als één van de eerstkomende edities van het Miljoenennota ontbijt hier aan gewijd zal zijn!
Hans Huibers
Voorzitter Westfriese Bedrijvengroep
